Με αφορμή την παραμονή μας στην Κρήτη, λόγω του γάμου των Ρουμάνων φίλων μας, ο Στέλιος πρότεινε να μας ξεναγήσει σε μια περιοχή του νησιού που του αρέσει πολύ καθώς διαθέτει μια από τις αγαπημένες του διαδρομές: τους ορεινούς δρόμους του όρους Ψηλορείτη... Η μοτοσικλετιστική παρέα που συμμετείχε δεν ήταν μεγάλη. Παρόλα αυτά, απαρτιζόταν από Ρουμάνους και Έλληνες. Σε κάθε περίπτωση, το μέρος που θα επισκεφτόμασταν ήταν άγνωστο για όλους μας!
Σχετικά νωρίς, ξεκινήσαμε από τις Καλύβες και ακολουθήσαμε το Ε.Ο. για Ρέθυμνο (40χλμ.). Στο μεγαλύτερο μέρος του ακολουθούσε την ακτογραμμή. Περνώντας από τον περιφερειακό δρόμο της πόλης του Ρεθύμνου, απολαύσαμε από ψηλά –αν και φευγαλέα- την θέα της μεγαλύτερης πόλης του ομώνυμου νομού και –ειδικότερα- το παλαιό τμήμα, το κάστρο και το γραφικό λιμάνι της.
Συνεχίζοντας στο Ε.Ο. για Ηράκλειο, για περίπου 10χλμ., συναντήσαμε το χωριό Σταυρομένος όπου στρίψαμε δεξιά, ακολουθώντας –ουσιαστικά το παλαιό εθνικό δρόμο Ρεθύμνου-Ηρακλείου. Για 10-15χλμ. οδηγήσαμε σε έναν σχετικά στενό δρόμο, ο οποίος διέσχιζε αγροτικές περιοχές και μικρά χωριά, μέχρι το κεφαλοχώρι Πέραμα. Εκεί ακολουθήσαμε τις πινακίδες για Ανώγεια (27χλμ).
Ο δρόμος άρχισε να ανεβαίνει υψομετρικά, με κατεύθυνση τους ορεινούς όγκους του Ψηλορείτη. Ο Ψηλορείτης ή αλλιώς «Ίδη» είναι το ψηλότερο βουνό της Κρήτης. Διαθέτει 5 βουνοκορφές που ξεπερνούν τα 2000μ. υψόμετρο. Συνεχίζοντας, για ένα τμήμα της διαδρομής, κινούμασταν παραπλεύρως ενός ρέματος με έντονη βλάστηση, ενώ στην συνέχεια η βλάστηση άρχισε να μειώνεται, με το τοπίο να γίνεται ολοένα πιο ξερό και άγριο.
Έχοντας διανύσει περί τα 25χλμ., βρεθήκαμε στα «διάσημα» Ανώγεια. Διαθέτουν πλούσια ιστορία, τόσο για τον πατριωτισμό τους έναντι σε κάθε κατακτητή που βρέθηκε απέναντί τους, όσο και για τους καλλιτέχνες που κατάγονται απο εκεί, με κορυφαίο τον Νίκο Ξυλούρη. Το όνομά τους «Ανώγεια» προέρχεται από το «άνω» + «γαία», οφειλόμενο στην τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένα.
Κατευθυνθήκαμε προς το κέντρο του χωριού και είπαμε να κάνουμε μια μικρή στάση για καφεδάκι σε ένα από τα γραφικά καφενεία της πλατείας. Αν και ο τουρισμός το έχει επηρέασει αρκετά, το χωριό προσπαθεί να διατηρήσει τον παραδοσιακό χαρακτήρα του. Εκείνο που γίνεται αμέσως αντιληπτό –κυρίως για τους μη Κρητικούς επισκέπτες- είναι η διαφορετικότητα των κατοίκων. Η τοπική διάλεκτος έχει διατηρηθεί σχεδόν αναλλοίωτη στο πέρασμα του χρόνου, περιλαμβάνοντας έως και σήμερα, ατόφιες λέξεις της αρχαίας ελληνικής. Η προφορά, βαρέα και ευθεία, παρουσιάζεται χαρακτηριστική, ειδικότερα, στα "λ" και "ρ". Ίσως είναι από τα λίγα μέρη που μπορείς να συναντήσεις πλέον Κρητικούς με παραδοσιακές ενδυμασίες να πίνουν τον καφέ τους στο καφενείο, κάνοντάς σε να πιστέυεις πως βρίσκεται αρκετά χρόνια πίσω στο παρελθόν!
Αφήσαμε τα όμορφα Ανώγεια για να «σκαρφαλώσουμε» ακόμα παραπάνω, ακολουθώντας τις πινακίδες για «Ιδαίον Άντρον». Ο ελικοειδής δρόμος αρχικά διέσχιζε το οροπέδιο της Νίδας και μετά ανέβαινε υψομετρικά, προσφέροντας μια μοναδική θέα της περιοχής. Το συγκεκριμένο οροπέδιο αποτελεί ένα από τα βασικά αξιοθέατα του Ψηλορείτη. Σχηματίστηκε από την διάλυση ανθρακικών πετρωμάτων της περιοχής από το νερό της βροχής. Στην ευρύτερη περιοχή προκλήθηκαν πολλές γεωλογικές αλλαγές, καταλήγοντας να δώσουν αυτό το εντυπωσιακό ανάγλυφο που υπάρχει στις μέρες μας.
Όσο οδηγούσαμε, τόσο περισσότερο εντυπωσιαζόμασταν με το τοπίο, που πλέον είχε αρχίσει να μοιάζει με σεληνιακό: Πετρώδες και η βλάστηση σχεδόν ανύπαρκτη!!! Μετά από μερικά χιλιόμετρα, φάνηκε από μακριά ένα μεγάλο άνοιγμα (τρύπα) στην απέναντι πλευρά του βουνού, το «Ιδαίον Άντρον». Κατευθύνθηκαμε προς τα εκεί... Ο δρόμος κατέληγε σε ένα εγκαταλελειμμένο πέτρινο οίκημα, το οποίο –όπως μας ανέφερε ο Στέλιος- αποτέλεσε μια «προσπάθεια» τουριστικής αξιοποίησης της περιοχής... όπως βεβαία και το ανύπαρκτο –παρά την ύπαρξη «πυροβολημένης» πινακίδας- χιονοδρομικού κέντρου!!!
Από εκεί και πέρα για περίπου 500μ. ξεκινούσε ένας σχετικά βατός χωματόδρομος που κατέληγε στην είσοδο της «Σπηλιάρας της βοσκοπούλας», όπως αλλιώς λέγεται το Ιδαίον Άντρον. Πρόκειται για ένα μεγάλο άνοιγμα του βουνού, που αποτελεί την αρχή μιας σπηλιάς. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Κατά την ελληνική μυθολογία το σπήλαιο συνδέεται με την γέννηση και την ανατροφή του Δία. Σύμφωνα με τον μύθο, στο συγκεκριμένο μέρος, η Ρέα γέννησε και έκρυψε τον Δία, στην προσπάθειά της να τον προστατεύσει από τον πατέρα του, τον Κρόνο. Η κατσίκα Αμάλθεια έτρεφε το μωρό με το γάλα της, ενώ οι νεαροί Κουρήτες προκαλούσαν θόρυβο με τις ασπίδες τους, προκειμένου να καλύψουν τα κλάματά του.
Η σπηλιά είναι εύκολα επισκέψιμη και η είσοδος ελεύθερη για το κοινό. Είναι πραγματικά εντυπωσιακή με το μέγεθός τής, αλλά κυρίως με τον μύθο που την περιβάλλει... Κάποια σημεία της φιλοξενούν τμήματα σταλακτιτών!
Επιστρέψαμε στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο και με κατεύθυνση για Ανώγεια -μετά από λίγα χιλιόμετρα- βρεθήκαμε σε μια διασταύρωση, που μια μικρή πινακίδα έδειχνε για «Αστεροσκοπείο – Σκίνακας». Στρίψαμε δεξιά και οδηγώντας σε μια στενή διαδρομή, με συνεχείς στροφές ανεβήκαμε στα 1.750μ. όπου βρισκόταν το αστεροσκοπείο του πανεπιστημίου.
Όπως ήταν αναμενόμενο η θέα ήταν μοναδική! Μπορούσες να διακρίνεις το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο, τις βουνοκορφές του Ψηλορείτη και πολλά άλλα σημεία της Κρήτης! Νόμιζες πως βρισκόσουν στην κορυφή του κόσμου!!! Δεν είναι τυχαίο –εξάλλου- πως από τους αρχαίους χρόνου το μέρος είχε ιερή σημασία για τους κατοίκους του νησιού και όχι μόνο! Μείναμε για αρκετή ώρα να απολαύσουμε την πανοραμική θέα...
Είχε έρθει η ώρα να επιστρέψουμε προς τα Ανώγεια. Σκεφτήκαμε πως ήταν η στιγμή να δοκιμάσουμε την τοπική κουζίνα σε μια από τις ταβέρνες του χωριού. Έτσι κι έγινε. Μόλις τελειώσαμε ο Mihai, ο Florin και ο Emil, θέλοντας να συνεχίσουν την βόλτα τους κινήθηκαν ανατολικά, ενώ εγώ, ο Στέλιος και η Cristina έπρεπε να επιστρέψουμε στην βάση μας, λόγω της επικείμενης αναχώρησής μου για Αθήνα.
Λίγο πριν αφήσουμε τα Ανώγεια, ο Στέλιος πρότεινε να επισκεφτούμε το Μουσείο Ξυλογλυπτικής, που είχαμε συναντήσει ερχόμενοι. Μας είχε προκαλέσει ενδιαφέρον τα εντυπωσιακά ξυλόγλυπτα που ήταν στον εξωτερικό χώρο του μουσείου (=τιμή εισόδου 5€). Πρόκειται για μια μόνιμη συλλογή του γλύπτη Γεωργίου Κουτάντου. Εκτίθενται σε ένα διώροφο νεόκτιστο χώρο 300 τ.μ., περισσότερα από εκατό γλυπτά, χειροποίητα έργα τέχνης από ένα σφυρί και ένα σκαρπέλο.
Ο 32χρονος γλύπτης είναι αυτοδίδακτος. Ξεκίνησε τα πρώτα του έργα από πυλό όταν ήταν 9 ετών αλλά γρήγορα μεταπήδησε στο ξύλο λόγω της μεγαλύτερης αντοχής του. Στην ιστοσελίδα του ( www.woodenmuseum.gr) μπορεί να βρει πολλές πληροφορίες για αυτόν όσο και για τα έργα του. Εν περιλήψη αξίζει να αναφερθεί πως η θεματολογία αφορά την οικογένειά του, την ελληνική μυθολογία, τοπικά λαογραφικά στοιχεία αλλά προσωπικούς προβληματισμούς. Είχαμε την ευκαιρία να τον γνωρίσουμε από κοντά, ενώ ο αδελφός του μας ξενάγησε στον χώρο αναλύοντας μας με πολλή όρεξη το κάθε έκθεμα ξεχωριστά! Το σίγουρο είναι πως αξίζει να το επισκεφτεί κανείς το μικρό αυτό μουσείο!!!
Αφήσαμε τα Ανώγεια και από την ίδια διαδρομή που είχαμε έρθει, επιστρέψαμε στην Καλύβες, εντυπωσιασμένοι με όλα όσα είχαμε δει... Για μια ακόμα φορά το συμπέρασμα ήταν το ίδιο: «πόσες όμορφες, άγνωστες γωνιές της Ελλάδας υπάρχουν... και μας περιμένουν να τις επισκεφτούμε!!!»
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στον φίλο Στέλιο για την ξενάγηση! Είναι ένας Κρητικός που πραγματικά αγαπά τον τόπο του και επιθυμεί, τόσο να τον γνωρίσει καλά ο ίδιος, όσο και να τον γνωρίσουν οι φίλοι του... Να είσαι πάντα καλά Στέλιο! Καλούς δρόμους!!!
