Έφτασε η ημέρα της αναχώρησής μας από την Κροατία και η είσοδός μας στην Βοσνία-Ερζεργοβίνη. Οι εντυπώσεις από την χώρα που αφήνουμε είναι θετικές, τόσο για τα τοπία και τα αξιοθέατα που επισκεφτήκαμε, όσο και για τους ανθρώπους που συναντήσαμε. Φυσικά, δεν είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε την καθημερινότητά τους, ούτε και να επικοινωνήσουμε σε επίπεδο περισσότερο από αυτό του τουρίστα. Η αλήθεια είναι πως σε κάποιες άλλες χώρες κάποιες συμπεριφορές αναγνωρίζονται και σε πιο απλές επαφές. Σε γενικές γραμμές οι εντυπώσεις είναι θετικές!
Το σημείο διανυκτέρευσής μας βρισκόταν πολύ κοντά στα σύνορα με την Βοσνία-Ερζεγοβίνη (περί τα 20χλμ.). Ο καιρός πάλι μας έκανε τα παιχνίδια του και το προηγούμενο βράδυ έβρεξε. Παρόλα αυτά δεν φαινόταν τόσο απειλητικός, αλλά ταυτόχρονα ούτε προβλέψιμος. Επειδή το δωμάτιο που μείναμε δεν είχε ούτε καφέ, αποφασίσαμε να μαζέψουμε τα πράγματα και να πάρουμε το πρωινό μας σε ένα από τα εστιατόρια της περιοχής.
Κατά τις 10πμ. αναχωρήσαμε με προορισμό τα σύνορα. Η διαδρομή άνετη και με ελάχιστη κίνηση. Η βλάστηση, αν και όχι τόσο έντονη –σε σχέση με τις προηγούμενες μέρες- συνέθετε ένα όμορφο τοπίο που έκανε την οδήγησή μας απολαυστική. Φτάνοντας στα σύνορα, διαπιστώσαμε πως υπήρχαν μόνο Βόσνιοι υπάλληλοι, που μας έκαναν τον έλεγχο. Η διαδικασία ήταν σύντομη και έλεγχος σχεδόν ανύπαρκτος.
Μπήκαμε στην Βοσνία, ο καιρός έδειχνε στοιχεία καλυτέρευσης και η διάθεσή μας ανεβασμένη, όπως συμβαίνει όταν ξεκινάς να δεις κάτι καινούριο. Τα συναισθήματα ανάμεικτα, καθώς ήταν η 4η χώρα που επισκεπτόμασταν σε αυτό το ταξίδι και ουσιαστικά ήταν η τελευταία «άγνωστη» χώρα του φετινού οδοιπορικού μας.
Από τα πρώτα κιόλας χιλιόμετρα, μπορούσες να διαπιστώσεις πως το τοπίο ήταν σχεδόν το ίδιο με αυτό της Κροατίας. Συναντήσαμε τα πρώτα χωριά στα οποία μπορούσες να διακρίνεις τις πρώτες διαφορές… Η σημαντικότερη αυτών ήταν η ύπαρξη μουσουλμανικών τεμένων, τζαμιών. Επίσης παρατηρούσαμε πως τα σπίτια ήταν λιγότερο συντηρημένα από αυτά των προηγούμενων χωρών που είχαμε επισκεφτεί. Η σήμανση των δρόμων ήταν καλή αλλά η τουριστική ανάπτυξη πάρα πολύ μικρή.
Σε λίγα χιλιόμετρα φτάσαμε στην πόλη Bihac και αποφασίσαμε να κάνουμε μια βόλτα από το κέντρο της. Δεν ήταν μεγάλη και το ποτάμι -που την διασχίζει- οριοθετεί την καρδιά της πόλης. Κινηθήκαμε σχετικά εύκολα στους δρόμους της και η εντύπωση σου άφηνε ήταν πως επρόκειτο για μια περιποιημένη κωμόπολη.
Σταματήσαμε στο κέντρο να κάνουμε συνάλλαγμα και στην συνέχεια ακολουθήσαμε τις πινακίδες για Sarajevo. Μια καλή ιδέα ήταν να είχαμε ακολουθήσει την συμβουλή της ιδιοκτήτριας των δωματίων που είχαμε διανυκτερεύσει την προηγούμενη μέρα και να σταματήσουμε εκεί για καφέ… όμως είχαμε πράξει διαφορετικά, οπότε συνεχίζαμε το ταξίδι μας..
Από εκεί και πέρα οδηγήσαμε στο επαρχιακό οδικό δίκτυο. Συναντούσαμε μικρά χωριά με σχεδόν ανύπαρκτη τουριστική ανάπτυξη. Δεν βλέπαμε ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία, ενώ ελάχιστες ταβέρνες ήταν κατά μήκος του δρόμου. Κάπου – κάπου υπήρχε κάποια πινακίδα για αξιοθέατο της περιοχής, αλλά σίγουρα όχι στον βαθμό που συναντούσαμε στην Κροατία. Η βλάστηση αλλού ήταν έντονη αποτελούμενη από πλατάνια και έλατα και αλλού πιο ήπια. Κινούμασταν σε υψόμετρο πάνω από 500μ. και σε κάποια σημεία φτάσαμε και τα 1000μ. Ο καιρός κάποια στιγμή βάρυνε και άρχισε να μας ρίχνει μερικές ψιχάλες. Δεν σταματήσαμε όμως για να βάλουμε αδιάβροχα, καθώς ήμασταν σίγουροι πως το φαινόμενο ήταν τοπικό και σύντομα θα το ξεπερνούσαμε. Έτσι κι έγινε.
Περάσαμε κάποια ενδιαφέροντα χωριά-κωμοπόλεις όπως το Kljuc. Με οδηγούς πάντα τις πινακίδες για Sarajevo, συνεχίσαμε μέχρι την διασταύρωση στο χωριό Cadavica. Εκεί στρίψαμε αριστερά με κατεύθυνση την Banja Luka, την μεγαλύτερη πόλη της περιοχής που ζουν οι Σέρβοι της Βοσνίας. Η Βοσνία – Ερζεγοβίνη, μετά από την πολύπαθη ιστορία της, με εμφύλιους πολέμους και πολύ αίμα, κατέληξε να διαθέτει πληθυσμό Σέρβων, Κροατών και Βοσνίων, που ουσιαστικά το σημείο διαχωρισμού τους είναι η θρησκεία και όχι η εθνικότητα.
Στρίβοντας λοιπόν αριστερά, ακολουθήσαμε τον δρόμο για τον οποίο είχα πολλές επιφυλάξεις όσο αφορά την ποιότητά του, με βάση ότι είχα δει στους χάρτες. Εντούτοις, η πραγματικότητα ήταν διαφορετική καθώς αποτελεί μια εκπληκτική διαδρομή που κινείται σε οροπέδια και σκαρφαλώνει σε ορεινούς όγκους που καταλήγουν στην Banja Luka. Βεβαίως, το αρχικό σχέδιο ήταν απλά να συναντήσουμε την δρόμο Banja Luka-Jajce που είναι γνωστός καθώς ακολουθεί τον ποταμό Vrbas, μέσα σε ένα φαράγγι.
Τελικά, όμως, φτάσαμε τόσο κοντά στην Banja Luka που θεωρήσαμε πως ήταν μια καλή ευκαιρία να την επισκεφτούμε στα «πεταχτά» κάνοντας μια ολιγόλεπτη στάση για ένα καφεδάκι στον πολυσύχναστο πεζόδρομό της. Η Banja Luke δεν αποτελούσε ποτέ τουριστικό κέντρο και οι πιθανότητες να εξελιχθεί σε πόλο έλξης τουριστών μειώθηκαν ακόμα περισσότερο από το 1993, όταν ανατινάχθηκαν και τα 16 τζαμιά της πόλης. Οι ζημιές εκείνης της χρονιάς ήρθαν να προστεθούν στις καταστροφές από το Β Παγκόσμιο Πόλεμο και τον τραγικό σεισμό το 1969.
Εντούτοις, διαθέτει ένα μεγάλο κάστρο του 16ου αιώνα που φιλοξενεί κάθε Ιούλιο ένα μουσικοθεατρικό φεστιβάλ. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο και ακριβώς απέναντι είναι το Δημαρχείο. Αφού ήπιαμε τον καφέ μας αναχωρήσαμε με νότια πορεία και πάλι ακολουθώντας τις πινακίδες για Sarajevo. Κάναμε μια στάση για ανεφοδιασμό διαπιστώνοντας πως η βενζίνη είχε την χαμηλότερη τιμή (περίπου 1,25€/λιτρο) συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες που είχαμε επισκεφτεί σε αυτό το ταξίδι (Κροατία: 1,4€ - Μαυροβούνιο: 1,3€).
Η διαδρομή Banja Luka –Jajce - Travnik είναι εκπληκτική!!! Ο δρόμος ήταν σε καλή σχετικά κατάσταση, αλλά το τοπίο εντυπωσιάζει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη. Κατά μήκος του ποταμού, ο δρόμος ακολουθεί τις όχθες του, άλλοτε σχεδόν στο ίδιο ύψος και άλλοτε αρκετά μέτρα πάνω από αυτές. Σε πολλά σημεία του τα νερά του ποταμού τρέχουν ορμητικά, ενώ σε κάποια άλλα σημεία σχηματίζουν λίμνες, εξαιτίας των φραγμάτων των υδροηλεκτρικών σταθμών που υπάρχουν. Κινούμενοι προς τον νότο, ο ποταμός ήταν στα αριστερά μας στο μεγαλύτερο τμήμα της διαδρομής, γεγονός που δεν βοηθούσε ώστε να έχουμε μια πιο καλή θέα του. Σε κάποια σημεία του, όμως, μέσω γεφυρών περνούσαμε από την άλλη πλευρά.
Συναντήσαμε πολλά τούνελ που έκαναν την διαδρομή φανταστική! Σε πολλά σημεία το φαράγγι ήταν στενότερο και απότομο, δίνοντας έναν χαρακτήρα περισσότερο επιβλητικό! Κατά μήκος του δρόμου, συναντήσαμε αρκετά campings, δίπλα στο ποτάμι που την εποχή αυτή τα περισσότερα ήταν κλειστά. Μέσα σε όλο αυτό το σκηνικό ήμασταν τόσο απορροφημένοι που όταν ξαφνικά πρόβαλλε μπροστά μας το φρούριο του Jajce δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω πως είχαμε διανύσει τόση απόσταση!!!
Ο Γιώργος που ήταν μπροστά σε όλη την διαδρομή -καθώς είχε ξαναεπισκεφτεί την περιοχή στο παρελθόν- έστριψε δεξιά στον κόμβο για Jajce και περνώντας από την γέφυρα, ξεπρόβαλλαν μπροστά μας οι εντυπωσιακοί καταρράκτες της πόλης, ακριβώς κάτω από τα τείχη του φρουρίου της παλαιάς πόλης. Το Jajce αποτελεί ένα πραγματικό στολίδι της Βοσνίας!!!
Το Jajce είναι μια πόλη που χτίστηκε αρχικά 14ο αιώνα. Η πόλη διαθέτει τείχη και προμαχώνες που περιβάλουν ένα μέρος της. Το εσωτερικό των τειχών κατοικείται και υπάρχουν διάφορες εκκλησίες και μουσουλμανικά τεμένη που κατασκευάστηκαν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Οι 3-4 πύλες του κάστρου οδηγούν σε διαφορετικά σημεία της πόλης.
Σταματήσαμε λοιπόν να φωτογραφήσουμε τους καταρράκτες και στην συνέχεια επισκεφτήκαμε το κάστρο, το οποίο κατοικείται. Περιπλανήθηκαμε για λίγο στους δρόμους του, μέχρι που καταλήξαμε σε μια κατεστραμμένη εκκλησία, δίπλα από έναν προμαχώνα και την είσοδο μιας κατακόμβης. Πληρώσαμε ένα μικρό αντίτιμο (1€) και επισκεφτήκαμε το εσωτερικό του που είχε ενδιαφέρον.
Η ώρα όμως είχε περάσει και θέλαμε να φτάσουμε στο Travnik, που απείχε 65χλμ. Ήδη είχαμε διανύσει 285χλμ. μέχρι εκείνη την στιγμή και δεν το είχαμε καταλάβει, καθώς η διαδρομή ήταν πολλή ενδιαφέρουσα. Παρόλα αυτά, ο ήλιος έδυε και το κρύο είχε κάνει ήδη αισθητή την παρουσία του. Επιπλέον, δεν είχαμε κάνει κράτηση για κατάλυμα, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα σχετικό άγχος, καθώς το Travnik δεν φημίζεται για τις πολλές επιλογές του…
Ακολουθώντας και πάλι έναν δρόμο μέσα σε έντονη βλάστηση, κατά τις 7.30μμ. φτάσαμε στο όμορφο μουσουλμανικό Travnik. Η μικρή κωμόπολη σε εντυπωσιάζει με τα σπίτια και τους μιναρέδες που υψώνονται σε διάφορα σημεία της. Επίσης, τρομερή εντύπωση προκαλούν οι μπαλωμένες τρύπες σε 2 γειτονικές πολυκατοικίες από ρουκέτες που έπεσαν την εποχή των εχθροπραξιών, που βρίσκονται στην είσοδο της πόλης…
Το Travnik κάποτε αποτελούσε την έδρα των Τούρκων βεζίρηδων, που κυβερνούσαν την Βοσνία-Ερζεγοβίνη από το 1699-1851. Η πόλη εξελίχθηκε σε διπλωματικό σταυροδρόμι. Κατά την περίοδο των πολέμων, παρόλο που οι μάχες μεταξύ Κροατών και μουσουλμάνων λάμβαναν χώρα στους γύρω λόφους, η πόλη διατηρήθηκε σχεδόν ανέπαφη.
Τελικά οι φόβοι μας επιβεβαιώθηκαν και τα καταλύματα που είχαμε βρει στο ίντερνετ, αλλά δεν είχαμε κάνει κράτηση, ήταν πλήρη! Αρχίσαμε την αναζήτηση μέχρι που καταλήξαμε στο Apartments ONIKS (50€/4άτομα). Το δωμάτιο δεν άξιζε τα λεφτά του, αν και τα χρήματα δεν ήταν πολλά για 4 άτομα. Δεν μας ενδιέφερε και τόσο όμως… Αλλάξαμε και ξεκινήσαμε να κάνουμε μια βόλτα στο κέντρο της πόλης που απείχε 3-4 λεπτά με τα πόδια… Το κεντρικό σημείο του είναι το μικρό ποτάμι που διασχίζει την πόλη και αποτελεί ένα από τα αξιοθέατά του. Κάτσαμε σε ένα εστιατόριο και δοκιμάσαμε την τοπική κουζίνα και φυσικά το ζεστό ψωμί του Travnik που είναι γνωστό στους επισκέπτες του.
Επιστρέψαμε στο δωμάτιο κουρασμένοι από την διαδρομή της ημέρας, καθώς είχαμε διανύσει συνολικά 340χλμ. σε επαρχιακό οδικό δίκτυο χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε!!!
