Λίγα λόγια αντί προλόγου…
Βαλκάνια… Είχε περάσει λιγότερο από ένας χρόνος από την τελευταία μας επίσκεψη στην όμορφη Ρουμανία. Τόσο στο μυαλό το δικό μου, όσο και του Γιώργου Z «έπαιζε» ακόμα η περσινή αρχική διαδρομή που είχαμε σχεδιάσει και τελικά δεν μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε… Η Σερβία και το νοτιοδυτικό τμήμα της Ρουμανίας ήταν τα μέρη που θέλαμε να εξερευνήσουμε. Φυσικά μετά την περσινή παραμονή μας στο Brasov και την τελευταία επίσκεψη στην Ελλάδα -τον περασμένο Μάη- των Ρουμάνων φίλων μας, η άφιξή μας στο Brasov, ήταν μονόδρομος!
Η σύσταση της ομάδας ήταν πρωτοποριακή… για άλλον ήταν το πρώτο του ταξίδι, για άλλους ήταν εκπλήρωση μια παλιάς υπόσχεσης, για άλλον ήταν η πραγματοποίηση ενός ταξιδιωτικού με πολλά –σχετικά- άτομα. Το σίγουρο ήταν πως η διάθεση ήταν πολύ ανεβασμένη και όλοι μας είχαμε τις καλύτερες προσδοκίες, τόσο για το παρεάκι που θα αποτελούσαμε, όσο και για τα μέρη από θα επισκεπτόμασταν!
Μετά από αρκετές συναντήσεις και κουβέντες, αλλά και πολλές θυσίες στις δουλειές μας, καταφέραμε να ορίσουμε την χρονική περίοδο που θα ταξιδεύαμε.
Το μεσημέρι της 14ης Αυγούστου, δώσαμε ραντεβού στο 40ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Αθήνας – Θεσσαλονίκης. Κατά τις 5 το απόγευμα, ο Σάκης, ο Γιώργος Ζ., ο Στράτος και εγώ (Μανώλης) διανύαμε τα πρώτα μας χιλιόμετρα στον μονότονο αυτοκινητόδρομο με προορισμό τα ελληνο-βουλγαρικά σύνορα. Ένα ακόμα ταξίδι ξεκινούσε…
Αρχικός σκοπός μας ήταν το τελευταίο βράδυ μέναμε όσο το δυνατόν πιο κοντά στον συνοριακό σταθμό του Προμαχώνα. Παρά τις επίμονες προσπάθειες του Αχιλλέα να μείνουμε στην Θεσσαλονίκη, σκεφτήκαμε πως θα ήταν προτιμότερο να διανυκτερεύσουμε κάπου κοντά στο Σιδηρόκαστρο, προκειμένου να αποφύγουμε την πρωινή κίνηση/καθυστέρηση της συμπρωτεύουσας.
Έχοντας διανύσει περίπου 650χλμ. χιλιόμετρα κατά τις 10.30μμ. καταλήξαμε σε ένα ξενοδοχείο στο Σιδηρόκαστρο. Ανεβάσαμε τα πράγματά μας στα δωμάτια και βγήκαμε πεζοί, για φαγητό κάπου στο κέντρο της πόλης. Ο ενθουσιασμός ήταν πολύ μεγάλος! Τα πειράγματα δεν σταματούσαν. Το μόνο που μας ενδιέφερε ήταν τα μέρη που θα επισκεπτόμασταν, οι άνθρωποι που θα γνωρίζαμε και οι διαδρομές που θα οδηγούσαμε! Όλα τα προβλήματα είχαν εξαφανιστεί ως «δια μαγείας»! Κινούμασταν σε ρυθμούς ταξιδιωτικούς πλέον…
***********
Ημέρα 1η - 15/8/2011
Σιδηρόκαστρο – Nis – Davolja Varos – Prolom
Σιδηρόκαστρο – Nis – Davolja Varos – Prolom
Το ξύπνημα ήταν παραπάνω από δύσκολο, πράγμα που οφείλεται ενδεχομένως στα χιλιόμετρα της προηγούμενης μέρας. Πιστεύω πως δεν είχε να κάνει με τον αριθμό, αλλά με την μονοτονία τους… Παρόλα αυτά το πρόγραμμα της ημέρας προέβλεπε αρκετά χιλιόμετρα, οπότε δεν είχαμε περιθώρια για καθυστερήσεις.
Μόλις μερικά χιλιόμετρα μετά το Σιδηρόκαστρο ήταν ο συνοριακός σταθμός του Προμαχώνα με τις τόσες αναμνήσεις. Κάναμε μια ολιγόλεπτη στάση στα αφορολόγητα (που δεν είναι πλέον αφορολόγητα!!!) και συνεχίσαμε μπαίνοντας στην Βουλγαρία.
Η διαδρομή ήταν γνωστή και έτσι δεν είχαμε κανένα πρόβλημα. Φτάνοντας στην Sofia ανακαλύψαμε πως έχουν γίνει αλλαγές στον δρόμο. Η προσθήκη ενός καινούργιου τμήματος αυτοκινητοδρόμου είχε ως αποτέλεσμα να μην προσεγγίσουμε την πρωτεύουσα από τον γνωστό πλακόστρωτο δρόμο παραπλεύρως των γραμμών του τραμ. Η αλλαγή αυτή μας μπέρδεψε. Η ελλιπής σήμανση είχε ως συνέπεια να χαθούμε λίγο. Η βοήθεια ενός ντόπιου μοτοσικλετιστή έδωσε λύση στο πρόβλημά μας. Όπως αποδείχθηκε τελικά, ήταν πολύ απλό, καθώς αρκούσε να ακολουθήσουμε την εθνική μέχρι το σημείο που στένευε ο δρόμος και συναντούσαμε το πρώτο φανάρι. Εκεί υπήρχε σήμανση για Beograd.
Από εκεί και πέρα διανύσαμε περίπου 100χλμ. σε έναν καλής κατάστασης δρόμο. Δεν ήταν φαρδύς, αλλά η κυκλοφορία ήταν άνετη παρά το γεγονός πως είχε αρκετή κίνηση. Η συγκεκριμένη διαδρομή αποτελεί τον κύριο άξονα όλων όσων ταξιδεύουν από Ευρώπη για Τουρκία. Με κατεύθυνση, λοιπόν, για KALOTINA, που αποτελεί τον συνοριακό σταθμό Βουλγαρίας – Σερβίας, κινηθήκαμε σε μια πολλή όμορφη γεμάτη πράσινο διαδρομή για περίπου 10-20χλμ. πριν το συνοριακό φυλάκιο. Φτάνοντας αντικρίσαμε την τεράστια ουρά των φορτηγών που περίμεναν καρτερικά να περάσουν τα σύνορα. Ευτυχώς για εμάς τα πράγματα ήταν εντελώς διαφορετικά καθώς ξεμπερδέψαμε σύντομα και χωρίς προβλήματα.
Κατά τις 12.30μμ βρισκόμασταν επί σερβικού εδάφους!!! Ουσιαστικά το ταξίδι ξεκινούσε εκείνη την στιγμή! Όσο αφορά τα διαδικαστικά να αναφέρω πως visa δεν μας χρειάστηκε, παρά μόνο διαβατήριο και πράσινη κάρτα για την μοτοσικλέτα (αν και σε αυτά ελάχιστη σημασία έδωσαν). Σκοπός μας για την σημερινή μέρα ήταν να φτάσουμε στo νότιο τμήμα της χώρας, στα σύνορα με το Kosovo. Εκεί βρισκόταν ένα φυσικό πάρκο με ιδιαίτερο γεωλογικό ενδιαφέρον. Η συνολική διαδρομή μέχρι εκεί γύρω στα 200χλμ.
Ξεκινήσαμε λοιπόν, ακολουθώντας τον οδικό άξονα για NIS, την 3η μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας. Η διαδρομή αυτή είναι η μοναδική για όλους όσους εισέρχονται ή εξέρχονται από το συγκεκριμένο σημείο. Όπως γίνεται αντιληπτό η κίνηση ήταν αυξημένη, δεδομένου πως βρισκόμασταν και στην τουριστική κορύφωση του καλοκαιριού. Το θετικό είναι πως γίνονται κάποια έργα κατασκευής αυτοκινητόδρομου. Δεν μπορώ να πω πως με κούρασε οδηγικά η διαδρομή, όσο το γεγονός πως δεν μπορούσα να απολαύσω το εκπληκτικό τοπίο του φαραγγιού Sjcevacka, που ξεκινά κοντά στο χωριό Gradiste.
Λίγο πριν το Pirot σταματήσαμε για ανεφοδιασμό σε ένα βενζινάδικο (τιμή βενζίνης: 1,3€/λίτρο). Εντύπωση μου έκανε το γεγονός πως δεν συναντήσαμε πρατήρια καυσίμων γνωστών εταιριών (πχ. BP, Shell, κτλ). Είχαμε να την ευκαιρία να γνωρίσουμε έναν από τους υπαλλήλους που μιλούσε ελληνικά!!! 15 χρόνια στην Ελλάδα δούλευε στην Κρήτη και μόλις μας άκουσε απάντησε στην γλώσσα μας. Πέρα από αυτό, φεύγοντας μας έδωσε κάποιες πληροφορίες για το πώς θα κινηθούμε στην NIS προκειμένου να βρούμε τα αξιοθέατα που θέλαμε. Σε γενικές γραμμές –όπως αποδείχτηκε και στην συνέχεια του ταξιδιού- λίγοι μιλούσαν αγγλικά.
Οδηγώντας στην Σερβία, από τα πρώτα κιόλας χιλιόμετρα, εντύπωση μου έκαναν η πλούσια βλάστηση και τα ομοιόμορφα σπιτάκια στα χωριά. Τα περισσότερα ήταν διώροφα με δύριχτη κεραμιδοσκεπή. Κάποια από αυτά παρέμεναν χωρίς σοβά, αλλά το τελικό αποτέλεσμα ήταν όμορφο. Σχεδόν όλα διέθεταν όμορφους κήπους με πολύχρωμα λουλούδια. Οι οδηγοί δεν μπορώ να πω πως ήταν οι καλύτεροι. Πέρα από το γεγονός πως κυκλοφορούν πολλά παλιά και κακοσυντηρημένα οχήματα, η οδική παιδεία δεν θεωρώ πως ήταν από τις πρώτες προτεραιότητες του λαού… εξάλλου στα Βαλκάνια βρισκόμαστε…
Τελικά φτάσαμε στην NIS (περίπου 90χλμ.) συναντώντας τον αυτοκινητόδρομο λίγα χιλιόμετρα πριν την πόλη. Από εκεί και πέρα μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις στην περίπτωση που θέλεις να πας στο Βελιγράδι. Από το σημείο που προσεγγίσαμε την πόλη, βρεθήκαμε σε όμορφες γειτονιές, με πράσινο και μεγάλους δρόμους. Αμέσως αρχίσαμε να ρωτάμε για το πιο γνωστό –ίσως- αξιοθέατο της πόλης: Cele Kula «το τείχος των κρανίων», και όλοι μας έδειχναν την κατεύθυνση.
Η ιστορία του Cele Kula έχει ως εξής: Στις 31 Μαΐου 1809, στον λόφο Cegar, λίγα χιλιόμετρα βορειοανατολικά της NIS, οι Σέρβοι επαναστάτες υπέστησαν την μεγαλύτερη ήττα τους στην Πρώτη Σερβική Εξέγερση εναντίον των Οθωμανών Τούρκων (1804?1813). Οι εξεγερμένοι κατευθυνόμενοι προς την Νις, σταμάτησαν εδώ όταν οι ισχυρότατες τουρκικές δυνάμεις τους επιτέθηκαν. Η σκληρή μάχη τελείωσε με πράξη αυτοθυσίας ενός από τους Σέρβους διοικητές, Stevan Sindelic, ο οποίος ανατινάχθηκε μαζί με το μπαρούτι του, για να μην παραδοθεί στους Τούρκους, σκοτώνοντας τον εαυτό του μαζί με το υπόλοιπο των 3.000 του στρατεύματός του, και περίπου 10.000 Τούρκους. Μετά την υποχώρηση του στρατού των Σέρβων ανταρτών, ο Τούρκος διοικητής της NIS, Hurshid Pasa, διέταξε την αποκεφάλιση των Σέρβων που σκοτώθηκαν και την τοποθέτηση των κρανίων τους σε έναν τοίχο, προκειμένου να χρησιμεύσει ως μια προειδοποίηση σε οποιονδήποτε άλλο θα επιχειρούσε κάτι παρόμοιο.
Συνολικά, 952 κρανία είχαν συμπεριληφθεί στον τοίχο, μαζί με το κρανίο του Stevan Sindjelic που τοποθετήθηκε στην κορυφή. Το δέρμα της κεφαλής από τα κρανία γεμισμένα με βαμβάκι, εστάλησαν στην Κωνσταντινούπολη ως απόδειξη για το σουλτάνο της νίκης των Τούρκων. Ο τοίχος βρισκόταν σε ανοικτό χώρο μέχρι το 1878, όταν Nis τελικά απελευθερώθηκε. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ένα μεγάλο μέρος του είχε καταστραφεί από τις καιρικές συνθήκες ή από τους συγγενείς των σκοτωμένων επαναστατών που αφαίρεσαν τα κρανία για να τα θάψουν. Το 1892, με τις δωρεές που θα συγκεντρώθηκαν από όλη τη Σερβία, έχτισαν ένα εκκλησάκι σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα του Βελιγραδίου Dimitrije T. Leko για να φιλοξενήσει ό,τι είχε απομείνει από τον τοίχο. Σήμερα, μόνο 58 κρανία παραμένουν, και το κρανίο Sindjelic έχει επίσης διασωθεί. Η Σερβία έχει προτείνει το μνημείο Cele Kula να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των προστατευόμενων Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Βρήκαμε εύκολα τα εκκλησάκι που φιλοξενεί τον τοίχο και κινηθήκαμε προς το εκδοτήριο εισιτηρίων. Τότε συνειδητοποιήσαμε πως τελικά δεν είχαμε αλλάξει χρήματα. Η ευγενική υπάλληλος –που ευτυχώς μιλούσε αγγλικά- μας έδειξε που υπάρχει ανταλλακτήριο. Σε γενικές γραμμές η ισοτιμία είναι: 1€: 100 Serbian dinars.
Η ώρα πλησίαζε 3μμ όταν αποφασίσαμε να αναχωρήσουμε προς νότο, προκειμένου να προλάβουμε ανοιχτό το Davolja Varos, ή αλλιώς την «Πόλη του Διαβόλου». Δυστυχώς δεν καταφέραμε να επισκεφτούμε το κάστρο της NIS με την εντυπωσιακή γέφυρα. Φεύγοντας πρόλαβα να ρίξω μια κλεφτή ματιά στην όμορφη πύλη που βρισκόταν πίσω από μια κεντρική πλατεία… Ευχόμουν εκεί που πηγαίναμε να άξιζε τον κόπο!!!
Ακολουθώντας τις πινακίδες για Pristina και Σκόπια, συναντήσαμε την κωμόπολη Prokuplje (30χλμ.) και στην συνέχεια Kursumlija (32χλμ.). Εκείνο που γίνεται αμέσως αντιληπτό, ιδιαίτερα όσο κινείσαι προς τον νότο, είναι η εγκατάλειψη… Τόσο το οδικό δίκτυο, όσο και τα χωριά είναι αφημένα στην τύχη τους. Οι λιγοστοί κάτοικοί προσπαθούν να ζήσουν με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Οι δρόμοι –που αποτελούν κομμάτι του κεντρικού άξονα για τα Σκόπια- θυμίζουν τουλάχιστον κακοσυντηρημένο επαρχιακό δρόμο της Ελλάδας. Σου δίνεται η εντύπωση πως ο χρόνος «πάγωσε» λίγο πριν τον πόλεμο… Βλέποντας κάποια μεγάλα κτίρια ή σπίτια μπορείς να αντιληφθείς την παλαιά δόξα τους, αμέσως όμως σου δημιουργείται ένα αίσθημα μελαγχολίας…
Λίγο πριν το χωριό Raca κάναμε μια στάση σε ένα βενζινάδικο να αγοράσουμε νερό και να ξεκουραστούμε. Κάποια στιγμή πέρασε ένας νεαρός με μια Suzuki 250κκ. και τον χαιρετήσαμε. Αμέσως έκανε στροφή και ήρθε κοντά να μας χαιρετίσει και να κεράσει τσιγάρο. Από αγγλικά ούτε λέξη!!! Με καλή διάθεση και με την νοηματική καταφέραμε να πάρουμε κάποιες πληροφορίες για το Davolja Varos που θα επισκεπτόμασταν.
Λίγο αργότερα ξεκινήσαμε. Μετά το χωριό Raca υπάρχει σχετική σήμανση που ειδοποιεί πως στα 9χλμ. βρίσκεται το αξιοθέατο. Στα 6χλμ. στρίψαμε και πάλι αριστερά ακολουθώντας μια στενή αλλά ταυτόχρονα εντυπωσιακή διαδρομή μέσα σε ένα μοναδικού κάλλους φυσικό τοπίο. Ο δρόμος οδηγούσε στην είσοδο του γεωλογικού πάρκου. Πληρώσαμε περίπου 250 dinars έκαστος και μπήκαμε… Πρόκειται για δύο σπάνια φυσικά φαινόμενα στο ίδιο σημείο: 202 κυλινδρικοί πέτρινοι σχηματισμοί που δημιουργήθηκαν από τη διάβρωση, μεταξύ 2?15μ. ύψος και μέση διάμετρο περίπου 1μ. με ογκόλιθους βάρους 100 kg, στην κορυφή τους. Εμφανίζεται εξωπραγματικό καθώς διαρκεί αιώνες! Υπάρχουν επίσης δύο πηγές με εξαιρετικά οξύ νερό (pH 1,5) και υψηλή περιεκτικότητα σε ανόργανα στοιχεία, ακόμη και 1000 φορές υψηλότερη από την συνηθισμένη που υπάρχει στα πόσιμα νερά. Τα Davolja Varos ένα πραγματικό θαύμα της φύσης.
Σύμφωνα με τον μύθο, εδώ και πολύ καιρό, αυτή η περιοχή είχε κατοικηθεί από ταπεινoύς, ήρεμους και θρήσκους ανθρώπους. Αυτό ενόχλησε τον διάβολο. Έτσι έκανε το «Νερό του διαβόλου» που πίνοντάς το, θα τους έκανε να ξεχάσουν την καταγωγή τους. Δεδομένου ότι οι κάτοικοι ήπιαν το νερό, κανόνισαν ένα γάμο ανάμεσα σε ένα αδελφό και μια αδελφή. Το σχέδιο του διαβόλου διακόπηκε από μια νεράιδα που -σύμφωνα με το θρύλο- εξακολουθεί να διατηρεί αυτήν την περιοχή υπό την προστασία της. Η νεράιδα δεν κατάφερε να τους λογικεύσει. Έτσι η νύφη και ο γαμπρός πήραν το δρόμο τους για την εκκλησία. Εκείνη τη στιγμή, η νεράιδα άρχισε να προσεύχεται, ώστε με κάποιο τρόπο να αποτρέψει την αιμομιξία. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της και ένωσε τη γη με τον ουρανό… Τότε ο κρύος αέρας φύσηξε και ο Θεός μεταμόρφωσε τους καλεσμένους του γάμου σε πέτρες!
Όπως μάθαμε το μέρος παραμένει ανοιχτό και το βράδυ, όπου δίνεται στον επισκέπτη η ευκαιρία να το απολαύσει με εντυπωσιακούς φωτισμούς και μουσική. Δυστυχώς η έλλειψη καταλυμάτων στην περιοχή δεν βοηθά σε αυτό. Έτσι και εμείς πήραμε τον δρόμο της επιστροφής προκειμένου να βρούμε κάπου να διανυκτερεύσουμε. Είχαμε ακούσει για έναν τουριστικό προορισμό τον Prolom που βρισκόταν στα 20χλμ. περίπου. Το μέρος είναι γνωστό για τα ιαματικά λουτρά του και για τον λόγο αυτό υποθέσαμε πως δεν θα αντιμετωπίζαμε πρόβλημα εύρεσης δωματίου.
Ακολουθώντας μια όμορφη διαδρομή φτάσαμε στο καταπράσινο χωριό. Όντως υπήρχε μια σχετική τουριστική ανάπτυξη. Αρκετός κόσμος κυκλοφορούσε δίνοντάς σου την εντύπωση πως υπάρχει πολλή ζωή… Παρατηρώντας όμως κάπως καλύτερα, διαπίστωνες πως ο μέσος όρος ηλικίας ξεπερνούσε τα 65 χρόνια!!! Πρώτος που επιβεβαίωσε την διαπίστωση αυτή ήταν ο Σάκης που πήγε μέχρι το ξενοδοχείο να ρωτήσει αν υπήρχε διαθέσιμο δωμάτιο. Όταν επέστρεψε μας είπε: «…Νομίζω πως βρίσκομαι στα Λουτρά Αιδηψού!!!»
Η κούραση ήταν τόση που δεν βρήκαμε το κουράγιο να ψάξουμε κάπου αλλού. Η αλήθεια είναι πως η ευρύτερη περιοχή δεν σε προδιαθέτει στο ότι θα βρεις πολλά καταλύματα. Αποφασίσαμε να μείνουμε και πήγαμε όλοι μαζί προς την ρεσεψιόν. Μόλις περάσαμε μέσα από έναν χώρο με συντριβάνια και γκαζόν, νόμιζες πως βρισκόσουν σε γηροκομείο ή προαύλιο εκκλησίας μετά από την Κυριακάτικη λειτουργία!!! Όπως ήταν αναμενόμενο τα βλέμματα έπεσαν πάνω μας…
Το ξενοδοχείο (Prolom Hotel: 54€/δίκλινο + πρωινό) εξωτερικά έδινε την εντύπωση κλασσικού κτιρίου πρώην ανατολικού μπλοκ. Τα δωμάτιά του όμως ήταν σχετικά ανακαινισμένα. Σε γενικές γραμμές ήταν αρκετά καλά! Διέθετε πισίνα με ιαματικό νερό, που δεν δοκιμάσαμε λόγω κούρασης και το κυριότερο λόγω πείνας!!! Κάναμε ένα γρήγορο μπάνιο και βρεθήκαμε όλοι μαζί προς αναζήτηση εστιατορίου. Οι επιλογές λίγες και συγκεκριμένες. Προτιμήσαμε να βρούμε κάτι εκτός ξενοδοχείου. Σταθήκαμε τυχεροί που συναντήσαμε έναν νεαρό που μιλούσε κάποια αγγλικά.
Μας πήγε σε ένα εστιατόριο κάποιου άλλου ξενοδοχείου που είχε έναν πιο χαλαρό χώρο και πελάτες πιο μικρούς –κάπως- σε ηλικία. Βεβαίως η συνεννόηση για φαγητό στην τύχη (!!!), καθώς το γκαρσόνι δεν μιλούσε καθόλου αγγλικά. Ευτυχώς οι επιλογές μας ήταν εύστοχες.
Γυρίσαμε στο ξενοδοχείο κατά τις 10μμ και προσπάθησα να ξεκινήσω να γράψω το ημερολόγιο. Τα μάτια μου έκλεισαν, χωρίς να το καταλάβω. Ήμουν εξαντλημένος… Κατά τις 4 τα ξημερώματα σηκώθηκα 2-3 φορές να πιω νερό. Παρόλα αυτά ένιωθα ξεκούραστος και μάταια προσπάθησα να ξανακοιμηθώ… Άνοιξα λοιπόν τον υπολογιστή και έγραψα όλα όσα συνέβησαν την πρώτη ημέρα στην Σερβία, μέχρι τις 7 το πρωί… Κάποια στιγμή άκουσα και τον Γιώργο Ζ να μιλάει από το διπλανό δωμάτιο. Τον ρώτησα πως και είχε ξυπνήσει τόσο νωρίς. Μου απάντησε: «Διψάμε σαν τρελοί… αλλά πέρα από αυτό νιώθω ξεκούραστος…». «…Τότε και εγώ μια χαρά είμαι που νιώθω το ίδιο», του απάντησα και συνέχισα να γράφω στο ημερολόγιο…
