Τύφλα να ‘χει η Τιφλίδα
Το πρωινό ξύπνημα βρίσκει τους μισούς της παρέας «σκευρωμένους». Ο λόγος είναι τα στρώματα των κρεβατιών τα οποία είναι ότι πρέπει για φακίρη. Πρωινές διατάσεις, πρωινό και αναχώρηση για να δούμε την πόλη. Η θερμοκρασία έξω βαράει κόκκινα…
Το Tbilisi χρονολογείται από τη Νεολιθική εποχή. Το όνομα προέρχεται από τη γεωργιανή λέξη «tbili» που σημαίνει «θερμός», λόγω των θερμών πηγών που υπάρχουν στην περιοχή. Η πόλη ήταν ένας σημαντικός εμπορικός σύνδεσμος της Ανατολής –όπως ακριβώς ήταν και ο «Δρόμος του Μεταξιού»- με τον οποίο συνεργάζονταν Έλληνες και Ρωμαίοι έμποροι. Πρωτεύουσα της χώρας έγινε το 1121 από το βασιλιά David. Τον 19ο αι. έγιναν πολλές αλλαγές στην πόλη –χτίστηκαν σχολεία, βιβλιοθήκες, θέατρα– και έφτασαν πολλοί μετανάστες από τη Γερμανία και την Πολωνία. Στο τέλος του 19ου αιώνα η πόλη είχε 160.000 κατοίκους. Ο 20ος αιώνας ήταν δύσκολος, καθώς η πόλη ήταν το κέντρο των διαδηλώσεων ενάντια στη Σοβιετική Κυβέρνηση. Ο 21ος αιώνας όμως ήταν αιώνας προόδου και ευημερίας.
Η βόλτα μας ξεκίνησε από την πλατεία της Φιλαρμονικής, που φιλοξενεί το Κτίριο της Γεωργιανής Κουλτούρας. Ξεχωρίζει λόγω του εντυπωσιακού αγάλματος που απεικονίζει μια γυναίκα που κρατά θεατρικές μάσκες. Λίγο παρακάτω συναντάμε μια δεύτερη πλατεία όπου κυρίαρχη θέση κατέχει το άγαλμα του εθνικού ποιητή Rustaveli και το εντυπωσιακό κτίριο -σταλινικού τύπου- της Ακαδημίας των Επιστημών. Στα σκαλιά της ακαδημίας υπάρχει ένα υπαίθριο παζάρι με διάφορα παραδοσιακά αναμνηστικά και σοβιετικά ενθύμια.
Ακολουθούμε τον κεντρικό δρόμο Shota Rustaveli με τα πανύψηλα δέντρα και τα εντυπωσιακά ογκώδη κτίρια σοβιετικού τύπου, ο οποίος καταλήγει στην πλατεία της Ελευθερίας. Ο δρόμος φιλοξενεί –μεταξύ άλλων- το επιβλητικό κτίριο της Όπερας, το Θέατρο και το Κοινοβούλιο, το οποίο διαθέτει μια από τις πιο περίτεχνες προσόψεις της πόλης, χτισμένο μεταξύ του 1938 και 1953. Εδώ το 1989, 20 Γεωργιανοί διαδηλωτές δολοφονήθηκαν από Ρώσους στρατιώτες.
Απέναντι ακριβώς από το Κοινοβούλιο βρίσκεται η εκκλησία Kashveti στην οποία στο παρελθόν γίνονταν ειδωλολατρικές τελετές. Χτίστηκε από έναν Σύριο παπά και σύμφωνα με το θρύλο, μια καλόγρια τον κατηγόρησε πως την άφησε έγκυο. Εκείνος απάντησε πως αν αυτό ήταν αλήθεια αυτή θα γεννούσε μωρό, αν όχι θα γεννούσε μια πέτρα, πράγμα το οποίο και έγινε. Η λέξη «Kashveti» σημαίνει «πέτρινη γέννηση».
Λίγο παρακάτω είναι το Εθνικό Μουσείο της Γεωργίας, το οποίο και επισκεφτήκαμε (τιμή εισόδου: 2 Lari). Διαθέτει μόνιμα και εποχιακά εκθέματα, ενώ σε περίοπτη θέση εκτίθεται ένα κρανίο που χρονολογείται από το 4500 π.Χ. Η συλλογή των χρυσών κοσμημάτων, καθώς και των έργων τέχνης της προ-χριστιανικής Γεωργίας αλλά και τα εκθέματα που αφορούν την περίοδο της Σοβιετικής κατοχής είναι αρκετά ενδιαφέροντα.
Συνεχίζοντας το περπάτημα, σύντομα φτάνουμε στην πλατεία Ελευθερίας. Στο κέντρο της ορθώνεται το χρυσό άγαλμα του Αγίου Γεωργίου περιστοιχισμένο από επιβλητικά κτίρια. Από την νότια πλευρά της πλατείας ξεκινάει η παλαιά πόλη της Τιφλίδας. Οι πλακόστρωτοι δρόμοι και τα παλιά κτίρια σηματοδοτούν τα όρια της συγκεκριμένης περιοχής, που στο παρελθόν είχε κατοικηθεί κυρίως από Αρμένιους. Χωνόμαστε μέσα στα στενά δρομάκια, συναντώντας διώροφα και τριώροφα παραδοσιακά σπίτια.
Δυστυχώς, η περιοχή δεν είναι καλοδιατηρημένη, και τα περισσότερα κτίρια είναι αφημένα στην τύχη τους, μισογκρεμισμένα και σχεδόν ετοιμόρροπα, πράγμα που σε εμποδίζει να θαυμάσεις την αρχιτεκτονική τους. Το μόνο που σου μένει είναι να φανταστείς πως θα έμοιαζαν οι γειτονιές αυτές στις καλές τους εποχές. Ακολουθώντας τις πινακίδες για «Mother of Georgia», ανεβαίνουμε περίπου 400 σκαλοπάτια προκειμένου να βρεθούμε στην κορυφή του λόφου που υπάρχει το εντυπωσιακό άγαλμα της Μητέρας Γεωργίας.
Το Kartlis Deda (Μητέρα Γεωργία) κατασκευάστηκε την δεκαετία του 60 και αποτελεί το σύμβολο της πόλης. Απεικονίζει μια γυναίκα που στο ένα χέρι κρατά ένα σπαθί και στο άλλο ένα ποτήρι κρασί. Με τον συμβολισμό αυτό θέλει να αναδείξει τον γεωργιανό χαρακτήρα, που υποδέχεται θερμά του φιλοξενούμενους και μάχεται με πάθος τους εχθρούς.
Στο ίδιο σημείο βρίσκεται το φρούριο Narikala το οποίο χρονολογείται από τον 4ο αιώνα και αποτελεί το αρχαίο σύμβολο άμυνας της πόλης. Τα τείχη του χρονολογούνται από διάφορες περιόδους. Ο πύργος και το μεγαλύτερο μέρος των τειχών χτίστηκαν με διαταγή Αράβων Εμίρηδων τον 8ο αιώνα. Γεωργιανοί, Τούρκοι και Πέρσες συνέβαλαν στο χτίσιμό του, αλλά το 1827 μια μεγάλη έκρηξη στα ρωσικά πυρομαχικά, που ήταν αποθηκευμένα εδώ, κατέστρεψε το φρούριο και την εκκλησία του Αγ. Νικολάου που βρισκόταν μέσα. Η εκκλησία ξαναχτίστηκε σχετικά πρόσφατα. Το σημείο είναι προσβάσιμο και μέσω τελεφερίκ, για όσους θέλουν να αποφύγουν τα σκαλοπάτια και προσφέρει μια εκπληκτική πανοραμική θέα της πόλης αλλά και του ποταμού Mtkvari που την διασχίζει.
Κινούμενοι περιμετρικά των τειχών, κατεβαίνουμε στην περιοχή Abanotubani, στα ιαματικά λουτρά (με θείο) της πόλης. Στην περιοχή αυτή υπάρχουν πολλά υπόγεια λουτρά (τύπου χαμάμ) και είναι από τις πιο καλοσυντηρημένες περιοχές της παλαιάς πόλης. Επίσης υπάρχει και το μοναδικό τζαμί στην πόλη, καθώς τα υπόλοιπα καταστράφηκαν κατά τους θρησκευτικούς «εξαγνισμούς» το 1930.
Κάνουμε μια μικρή στάση για το απαραίτητο “κατσαπούρι” της ημέρας και συνεχίζουμε για το πάρκο, στο οποίο καταλήγει και το τελεφερίκ. Το πάρκο έχει σημάδια πρόσφατης ανακαίνισης (ή και δημιουργίας) και παρουσιάζει έναν πιο μοντέρνο χαρακτήρα με μονοπάτια, πάρκα για παιδιά, σιντριβάνια, υπαίθριες σκακιέρες και διάφορες σωληνοειδείς κατασκευές, ενώ πολλά από τα έργα δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα.
Λίγο παρακάτω συναντάμε την γέφυρα της Ειρήνης. Μια φουτουριστική γέφυρα, μήκους 150 μέτρων, η οποία φτιάχτηκε το 2010 πάνω από τον ποταμό Mtkvari με σκοπό να ενώσει την παλιά με την νέα πόλη. Ο υπερμοντέρνος σχεδιασμός δεν αρέσει και πολύ στους ντόπιους οι οποίοι την αποκαλούν “Always”, από την ομώνυμη σερβιέτα, διότι ισχυρίζονται ότι τους τη θυμίζει. Κι δεν έχουν άδικο… Την διασχίζουμε για να βρεθούμε στον μοναδικό -μάλλον- περιποιημένο πεζόδρομο της παλαιάς πόλης, που είναι κατάμεστος από καφετέριες και εστιατόρια, αναδεικνύοντας ένα διαφορετικό πρόσωπο της περιοχής. Ίσως αν αυτή η εικόνα επεκταθεί και στο υπόλοιπο κομμάτι, να αναδείξει την πραγματική γοητεία και ομορφιά της παλαιάς πόλης.
Η ώρα έχει κυλήσει για τα καλά και η κούραση έχει κάνει την εμφάνιση της προ πολλού. Σε αυτό συνέβαλε η αφόρητη ζέστη που επικρατούσε σε συνδυασμό με το τρελό καυσαέριο. Έτσι παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής για το κατάλυμα, χαζεύοντας ενδιαφέρουσες πινελιές της πόλης…
Κοντά στο σπίτι δεν υπάρχει κάποιο εστιατόριο που να μας έχει κινήσει το ενδιαφέρον, οπότε σε συνδυασμό με την κούραση, η καλύτερη λύση είναι η χτεσίνη. Δηλαδή να φάμε σπίτι… Μπαίνουμε σε ένα μεγάλο σουπερ-μάρκετ προκειμένου να πάρουμε κάποια εφόδια, και παρατηρούμε πως διαθέτει και μαγειρευτό φαγητό τοπικής κουζίνας. Εφοδιαζόμαστε με «ότι τραβάει η ψυχή μας» και στρώνουμε τραπέζι συνοδευόμενο φυσικά από τοπική 5λιτρη μπύρα. Φυσικά το επίκεντρο της κουβέντας είναι όλα όσα είδαμε σήμερα στην πόλη και κατά γενική ομολογία η Τιφλίδα δεν μας εντυπωσίασε όσο θα περιμέναμε…
Πέρα όμως από αυτά, στο μυαλό μας είναι η επόμενη μέρα… η οποία θα είναι η πρώτη μας στην Αρμενία…
