Πρωί-πρωί αναχωρούμε με προορισμό το Goris, μια κωμόπολη ανατολικά του Yerevan. Αρχικά κατευθυνόμαστε και πάλι προς την λίμνη Sevan, ακολουθώντας την διαδρομή που μας έφερε στην πρωτεύουσα δύο μέρες πριν. Η κίνηση υποφερτή και σε σύντομο χρόνο βρισκόμαστε να κινούμαστε στην νότια πλευρά της λίμνης. Το υψηλό υψόμετρο (1900μ), ρίχνει επιτέλους το θερμόμετρο σε ανεκτά επίπεδα, αφήνοντάς μας να θαυμάσουμε την μαγεία της παραλίμνιας διαδρομής.
Περιμετρικά της λίμνης δεν υπάρχει κάποια αξιόλογη τουριστική ανάπτυξη, πέρα από κάποιους χώρους με κοντέινερς που έχουν μετατραπεί σε σπίτια. Στο ύψος της κωμόπολης Gavar, αφήνουμε τον κεντρικό δρόμο και τραβάμε προς το μικρό παραδοσιακό χωριό Noratus. Ακολουθούμε την σήμανση για Noratus Cemetery, για να βρεθούμε έξω από το νεκροταφείο του χωριού. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στις πέτρινες πλάκες (khachkars) που ουσιαστικά αποτελούν παλαιές ταφόπλακες. Χρονολογούνται από τον 16-17 αιώνα μΧ. και πολλές από αυτές προέρχονται από το όρος Αραράτ.
Πάνω στις πλάκες, οι οποίες υπολογίζεται ότι σε αριθμό πλησιάζουν την πρώτη χιλιάδα, είναι χαραγμένα διάφορα σύμβολα, με κύριο θέμα τον σταυρό, πάνω από έναν ηλιακό δίσκο. Υπάρχουν και μερικές οι οποίες είναι διακοσμημένες με σκηνές από την καθημερινή ζωή των αγροτών αλλά και με γαμήλιες τελετές. Ο χώρος διαθέτει μια μικρή εκκλησία αλλά και ένα επίσης μικρό κτίριο που μοιάζει με μαυσωλείο. Ένας όμορφος μύθος αναφέρει ότι όταν ο Ταμερλάνος ετοιμαζόταν να επιτεθεί στο χωριό, οι κάτοικοι “φόρεσαν” στις ταφόπλακες κράνη και σπαθιά, έτσι ώστε από μακριά να φαίνονται σαν ένας τεράστιος στρατός, αναγκάζοντας έτσι τον κατακτητή να το βάλει στα πόδια.
Μετά το πέρας της επίσκεψης, συνεχίζουμε προς Martuni, όπου ουσιαστικά αφήνουμε πίσω μας την λίμνη και αρχίζουμε να ανηφορίζουμε προς τα βουνά. Η κατάσταση του δρόμου είναι μέτρια, με αρκετά μπαλώματα, αλλά παρόλα αυτά η ομορφιά του ξερού και αφιλόξενου τοπίου μας αποζημιώνει με το παραπάνω. Οδηγούμε σε ένα υψίπεδο που σταδιακά φτάνει τα 2410μ υψόμετρο, στο πέρασμα Selim. Ένα από τα εντυπωσιακά σημεία της διαδρομής είναι σε ένα οροπέδιο λίγο πριν την κορυφή, όπου δίπλα μας πετούν δεκάδες γιγάντιοι αετοί…
Το συγκεκριμένο πέρασμα έχει πάρει την ονομασία του από τον σταθμό καραβανιών που υπάρχει σε μικρή απόσταση από την κορυφή. Πρόκειται για ένα πέτρινο οίκημα που στο παρελθόν αποτελούσε «ξενοδοχείο» για τους ταξιδιώτες. Ο συγκεκριμένος δρόμος μέχρι το Goris αλλά και η συνέχειά του μέχρι το Ιράν, αποτελούσε μέρος του εμπορικού «Δρόμου του Μεταξιού» που κατέληγε στην Κίνα. Σε διάφορα σημεία υπήρχαν «ξενοδοχεία» για τους ταξιδιώτες που ονομάζονταν Caravanserai. Είναι ένα ορθογώνιο κτίριο (13Χ26μ), όπου στο εσωτερικό του διαθέτει χώρους που προορίζονταν τόσο για τους ταξιδιώτες, όσο και για τα άλογα και τα υπόλοιπα ζώα που κουβαλούσαν μαζί τους. Η αρχιτεκτονική του είναι απλή και λιτή, ενώ το μοναδικό φιλοτεχνημένο σημείο του είναι η είσοδός του, που θυμίζει αραβική τεχνοτροπία. Διατηρείται σε πολύ κατάσταση και είναι εντελώς διαφορετικό από αυτά της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής.
Σταματάμε για αρκετή ώρα για να περιεργαστούμε το κτίριο αλλά και να απολαύσουμε την μοναδική πανοραμική θέα των ορεινών όγκων της ευρύτερης περιοχής και του οροπεδίου που σχηματίζεται μπροστά μας. Ενώ η περιοχή είναι ξερή, στην μέση του οροπεδίου που απλώνεται μπροστά μας υπάρχει βλάστηση, δείγμα παρουσίας νερού. Αρκετή ώρα αργότερα συνεχίζουμε την κάθοδο απολαμβάνοντας την διαδρομή μέχρι το Yeghegnadzor.
Από εκεί στρίβουμε αριστερά με κατεύθυνση το Goris ακολουθώντας τον ορμητικό ποταμό Arpa και διασχίζοντας ένα απότομο φαράγγι. Λίγο μετά το χωριό Vayk, κάνουμε μια στάση για ξεκούραση σε ένα από τα παραποτάμια μαγαζιά που υπάρχουν στην περιοχή. Ο χώρος είναι όμορφα διαμορφωμένος με μικρά κιόσκα και αιώρες δίπλα στον ποταμό. Είμαστε η δεύτερη παρέα στο μαγαζί και η χαμογελαστή ιδιοκτήτρια έρχεται αμέσως να πάρει παραγγελία. Η συνεννόηση αποδεικνύεται δύσκολη καθώς δεν υπάρχει κατάλογος και η γυναίκα δεν μιλάει καθόλου αγγλικά. Ένας νεαρός από το διπλανό κιόσκι, ο Bakur, προθυμοποιείται να βοηθήσει καθώς μιλάει πολύ καλά αγγλικά. Εκτός από τη βοήθεια για την παραγγελία, μας δίνει αρκετές πληροφορίες για το Goris, την περιοχή Kndzoresk με τις σπηλιές στους βράχους και για ένα τεράστιο δέντρο καλά κρυμμένο στο Nagorno-Karabakh.
Αυτό που μας κάνει μεγάλη εντύπωση είναι η ευγένεια του Bakur ο οποίος μας διαβεβαιώνει ότι οι αρμένιοι χαίρονται να δέχονται τουρίστες στον τόπο τους, και μάλιστα μας δίνει τον αριθμό του τηλεφώνου του ώστε να επικοινωνήσουμε μαζί του σε περίπτωση που χρειαστούμε οτιδήποτε. Τέλος, μας προσκαλεί, σε περίπτωση που επιστρέψουμε στο Ερεβάν, να βρεθούμε για «beer party» όπως χαρακτηριστικά μας λέει, το οποίο και του υποσχόμαστε. Το είχαμε έτσι κ’ αλλιώς στο μυαλό μας, αλλά τώρα αποκτήσαμε ακόμα ένα καλό λόγο για να επιστρέψουμε στην πρωτεύουσα… Φεύγοντας ο Bakur, κρατάει το χαρτί του λογαριασμού μας και μας λέει ότι είναι πληρωμένος από αυτόν! «Περιμένω τηλέφωνό σας!», είναι οι τελευταίες του κουβέντες πριν φύγει. Το όλο σκηνικό μας ανεβάζει την διάθεση, βάζοντας ακόμα πιο βαθιά στην καρδιά μας αυτήν την χώρα και αυτόν τον λαό. Τρώμε, ξεκουραζόμαστε, δροσίζουμε τα πόδια μας στο γάργαρο ποτάμι και αναχωρούμε για τα τελευταία 80χλμ. μέχρι το Goris.
Για μια ακόμα φορά ο δρόμος ανεβαίνει υψομετρικά κοντά στα 2000μ. Το τοπίο γίνεται περισσότερο αλπικό, χωρίς να μπορούμε να διακρίνουμε ίχνος δέντρων. Απέραντα λιβάδια που «ζωγραφίζονται» με χρυσαφί χρώμα καθώς ο ήλιος οδεύει προς την δύση του. Μετά το χωριό Saravan ο ελικοειδής δρόμος σκαρφαλώνει σε μεγαλύτερο υψόμετρο, όπου συναντάμε τις 2 τσιμεντένιες στήλες που σηματοδοτούν το πέρασμα Vorotan (2344μ), το οποίο φτιάχτηκε την δεκαετία του 1950. Οι στήλες, οι οποίες αναφέρονται ως πύλες της Zangezur, έχουν χαραγμένα διάφορα σύμβολα και οριοθετούν το πέρασμα από την περιοχή Vayots Dzor στην περιοχή Syunik της Αρμενίας. Η μια από τις στήλες διαθέτει 2 καμπαναριά, η ονομασία «Vayots Dzor» σημαίνει «οι καμπάνες που σιώπησαν», αναφερόμενη στην εχθρική επίθεση των …. στην περιοχή που έπιασαν στον ύπνο τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι δεν πρόλαβαν ούτε να σημάνουν συναγερμό!
Το τσουχτερό κρύο μας κάνει να κατηφορίσουμε με γοργούς ρυθμούς από το πέρασμα. Η διαδρομή στο ίδιο μοτίβο μας οδηγεί σύντομα στον τελικό μας προορισμό, το Goris. Η πόλη είναι χτισμένη στην κοιλάδα του ομώνυμου ποταμού (γνωστού και ως Vararak), σε υψόμετρο 1350μ και περιτριγυρίζεται από τα βουνά Zangezur. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την ονομασία της πόλης, αλλά η επικρατέστερη αναφέρει ότι το Goris προέρχεται από τις Ινδο-Ευρωπαϊκές λέξεις «Gor» (=πέτρα) και «es» (=να γίνω).
Η Alice (από την αρμενική κοινότητα) μας είχε αναφέρει ένα ξενοδοχείο, το Mirhav , το οποίο και κοιτούσαμε την προηγούμενη μέρα στο ίντερνετ. Με το που μπαίνουμε στην πόλη κατευθυνόμαστε προς αυτό. Το ξενοδοχείο δείχνει σούπερ αλλά η τιμή είναι λίγο τσιμπημένη. Την παζαρεύουμε όσο γίνεται -μιας και θα μείνουμε 3 βράδια- και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ελεύθερα απλά δωμάτια, αλλά μόνο δύο τελευταίες σουίτες, μας δίνουν εν τέλει τις σουίτες σε τιμή απλού δωματίου.. Ήρθε και έκατσε που λένε και στο χωριό μου.
Τακτοποιούμε τα πράγματά μας και κατεβαίνουμε για φαγητό καθώς όπως είχαμε διαβάσει, υπάρχουν ελάχιστες επιλογές σίτισης στην πόλη. Δυστυχώς η ώρα είναι περασμένη 9μμ και η κουζίνα έχει κλείσει! Ξεγελάμε την πείνα μας με ότι έχει περισσέψει στην κουζίνα, στουμπώνουμε με μπόλικο ψωμί και μεταφερόμαστε στις πανέμορφες σουίτες μας για να μας πάρει στην αγκαλιά του ο Μορφέας.
