Ο κάβος Μαλέας είναι γνωστός από τα αρχαία χρόνια. Χαρακτηριστικά ο Στράβωνας αναφέρει: "Μαλέαν δε κάμψας, επιλάθου των οίκαδε", που σημαίνει “…σαν αποφασίσεις να περάσεις τον Μαλέα, ξέχασε πως έχεις οικογένεια…”, θέλοντας να τονίσει την επικινδυνότητα που διατρέχει κάθε ακτοπλόος που διασχίζει το συγκεκριμένο σημείο. Εμείς επισκεφτήκαμε την περιοχή δια ξηράς και θεωρούμε πως η παραπάνω φράση ταιριάζει σε οποιονδήποτε επισκέπτεται την περιοχή… όχι όμως λόγω της επικινδυνότητας της θάλασσας, αλλά εξαιτίας της ομορφιάς και της γοητείας που εκπέμπει το μέρος…
Είχαν περάσει μερικές μόνο μέρες από την επίσκεψή μας στο Ταίναρο. Καθώς επιστρέφαμε, είπα στον Σάκη πως ο επόμενος προορισμός μας θα ήταν ο κάβος Μαλέας, το ανατολικότερο «πόδι» της Πελοποννήσου. Το τελευταίο Σάββατο του καλοκαιριού, ξεκινήσαμε σχετικά νωρίς έχοντας για διανύσουμε περίπου 220χλμ. μέχρι το χωριό του Προφήτη Ηλία, του νοτιότερου οδικού σημείου της χερσονήσου. Ακολουθήσαμε την διαδρομή μέσω Ταϋγέτου για να φτάσουμε στην Σπάρτη (70χλμ.), διασχίζοντας ένα τοπίο με εξαιρετικό φυσικό κάλλος. Εν συνεχεία με οδηγό τη σήμανση για Ελαφόννησο, περάσαμε την Σκάλα, τον Βλαχιώτη, τους Μολάους μέχρι να φτάσουμε στην παραθαλάσσια Νεάπολη (120χλμ). Το οδικό δίκτυο διέθετε αρκετές στροφές, ενώ σε κάποια σημεία του ο δρόμος ήταν φαρδύς και άνετος. Παρόλα αυτά δεν σου άφηνε την δυνατότητα να κινηθείς με γοργούς ρυθμούς.
Στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής διασχίζαμε ελαιώνες, έχοντας ως θέα τον Λακωνικό κόλπο. Στο βάθος του ορίζοντα μπορούσαμε να διακρίνουμε τα Κύθηρα. Αφήνοντας την Νεάπολη, οδηγήσαμε νοτιότερα σε έναν στενό, ελικοειδή δρόμο. Η βλάστηση ελαττωνόταν, ενώ σε μερικά σημεία συναντήσαμε πεύκα. Μόλις προσπεράσαμε τον γραφικό Άγιο Νικόλαο (10χλμ.), συνεχίσαμε για τα επόμενα 6χλμ. μέχρι το μικρό ψαροχώρι Προφήτης Ηλίας. Το χωριό αυτό σηματοδοτούσε και το τέλος της ασφάλτινης διαδρομής μας. Κάναμε μια ολιγόλεπτη στάση να ξαποστάσουμε και επισκεφτήκαμε το μικρό ψαρολίμανο στο οποίο κουρνιάζουν καμιά εικοσαριά καΐκια. Το μέρος σου δίνει την εντύπωση πως δεν έχει πατήσει το πόδι του τουρίστας… Ο ιδιοκτήτης της μοναδικής ταβέρνας αλλά και ένας ντόπιος μοτοσικλετιστής –που έτυχε να έρθει την στιγμή που σταματήσαμε-, μας έδωσαν χρήσιμες πληροφορίες για τα αξιοθέατα που θέλαμε να επισκεφτούμε.
Έτσι λοιπόν, ξεκινήσαμε ακολουθώντας -ανατολική πορεία- ένα μέτριας βατότητας χωματόδρομο. Αρχικά συναντήσαμε το κατάλευκο παρεκκλήσι της Αγίας Μαρίνας (4χλμ.) Συνεχίσαμε για ακόμα 2χλμ. με τον χωματόδρομο να γίνεται λιγότερο βατός. Στο τέλος του, ξεκινούσε το μονοπάτι για το Μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης… Η περιοχή είναι γνωστή και ως το Μικρό Άγιον Όρος, εξαιτίας των πολλών εκκλησιών, μοναστηριών και ασκηταριών εκ των οποίων κάποια σώζονται μέχρι τις μέρες μας… Η ώρα πλησίαζε 3μμ… ο τόπος «έβραζε»!!! Παρόλα αυτά ήμασταν αποφασισμένοι να φτάσουμε στο μοναστήρι, του νοτιότερου σημείου της χερσονήσου. Το μονοπάτι (2700μ.) είναι σηματοδοτημένο, αλλά η πεζοπορία είναι αρκετά επίπονη. Η στενή διαδρομή ακροπατά στο φρύδι του γκρεμού για περίπου 50-60λεπτά. Πολλά σημεία του προσφέρουν μια εκπληκτική θέα της περιοχής!!! Καθώς προχωρούσαμε, μερικές φορές γυρνούσαμε πίσω και κοιτούσαμε εντυπωσιασμένοι το σημείο από όπου είχαμε ξεκινήσει… φαινόταν τόσο μακριά!!!
Κάποια στιγμή διακρίναμε το κατάλευκο μοναστήρι της Αγίας Ειρήνης να στέκεται σκαρφαλωμένο σε μια απότομη πλαγιά, κάτω από μια συστάδα πεύκων. Ανυπομονούσαμε να φτάσουμε… Όταν φτάσαμε στον περιβάλλοντα χώρο του μικρού μοναστηριού, αισθανθήκαμε λες και βρισκόμασταν σε όαση. Η σκιά των λιγοστών δέντρων ήρθε σαν λύτρωση από τον καυτό ήλιο που μας «χτυπούσε» ανελέητα μέχρι τότε. Καθίσαμε να ξαποστάσουμε σε ένα πέτρινο παγκάκι. Γρήγορα αντιληφθήκαμε πως δεν ήμασταν μόνοι. Λίγο μετά βγήκε από το μικρό κτήριο ένας κύριος, που αρχικά –λόγω της εμφάνισης- νομίσαμε πως ήταν μοναχός, ο Ζαχαρίας. Γνωριστήκαμε και καθίσαμε κάνοντας μια ευχάριστη κουβέντα. Όπως μας είπε έρχεται κάθε χρόνο στο μοναστήρι και κάθεται για μερικές μέρες, σαν ένα είδος «τάματος». Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και με τα απολύτως απαραίτητα είναι ένας μέρος διαφορετικό από αυτό της καθημερινότητας των περισσοτέρων από εμάς. Ένα μέρος που σε κάνει να σκεφτείς και να ιεραρχήσεις διαφορετικά την σημαντικότητα κάθε πράγματος της ζωής…
Δεν χάσαμε την ευκαιρία να επισκεφτούμε το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, που βρίσκεται σε φάση αναστήλωσης. Από εκεί μπορείς να απολαύσεις την μοναδική θέα του απέραντου γαλάζιου του πελάγους… Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται η σπηλιά, στην οποία ασκήτευσε ο Άγιος Θωμάς «εν Μαλέω». Είναι επισκέψιμη μέσω ενός σχετικά σύντομου μονοπατιού που ξεκινά από την Αγία Ειρήνη. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Νίκου –ενός ντόπιου που γνωρίσαμε στην συνέχεια του εκδρομικού- κοντά στο μοναστήρι βρίσκεται το κρησφύγετο ενός διάσημου πειρατή, του Σαλήγκαρη. Η προσέγγιση του είναι δύσκολη και χρειάζεται η βοήθεια κάποιου που γνωρίζει την περιοχή.
Κατά το απόγευμα έφτασε η ώρα της επιστροφής. Αποχαιρετήσαμε τον συμπαθή κύριο Ζαχαρία και ακολουθήσαμε το μονοπάτι που οδηγούσε στο σημείο που είχαμε αφήσει τις μοτοσικλέτες. Με κατεύθυνση το χωριό του Προφήτη Ηλία, συναντήσαμε την παραλία όπου βρίσκεται το Απολιθωμένο Φοινικόδασος. Μια βουτιά στην θάλασσα ήταν ότι καλύτερο… Η παραλία διέθετε λευκή άσπρη άμμο, ενώ τα νερά –παρά το γεγονός ότι ο ήλιος έδυε- ήταν διαυγή... Σε κοντινή απόσταση βρίσκονταν οι απολιθωμένοι κορμοί των φοινίκων. Τα χρώματα του ηλιοβασιλέματος δημιουργούσαν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα… Κατά τις 8μμ βρεθήκαμε στην μοναδική ταβέρνα του Προφήτη Ηλία.
Φάγαμε και συζητούσαμε εντυπωσιασμένοι όλα όσα είχαμε δει μέχρι εκείνη την ώρα, αλλά ταυτόχρονα προβληματιζόμασταν για του που θα διανυκτερεύαμε… το ελεύθερο camping απαγορεύεται στην περιοχή. Έτσι λοιπόν κατά τις 9μμ. αποφασίσαμε να αναζητήσουμε την τύχη μας προς την περιοχή Ριζμαρί (σημαίνει δεντρολίβανος), όπου υπάρχει ένα υπαίθριο caf é- bar . Λίγο αργότερα διαπιστώσαμε πως η επιλογή μας επιτυχημένη, καθώς μας δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσουμε τον συμπαθέστατο Νίκο και την γυναίκα του, ιδιοκτήτες του καλόγουστου υπαίθριου caf é- bar Ριζμαρί.
Ο Νίκος είναι ένας από τους νέους της περιοχής που πραγματικά ενδιαφέρονται για τον τόπο τους. Γνωρίζει πάρα πολλά πράγματα για την ιστορία και τοπογραφία της περιοχής και αποτέλεσε για εμάς –εκτός των άλλων- μια πολλά πολλή καλή πηγή πληροφοριών. Με την κουβέντα περνούσε η ώρα χωρίς να το καταλάβουμε, ενώ η μια μπύρα διαδεχόταν την άλλη. Σε όλα αυτά ερχόταν να προστεθεί η πανέμορφη βραδινή θέα των Κυθήρων, της Νεάπολης και τον διερχόμενων φωτισμένων καραβιών… Ο Νίκος μας πρότεινε να στήσουμε το αντίσκηνό μας στο κτήμα του, κάτω από την σκιά ενός μεγάλου δέντρου… να είναι καλά το παιδί…
Επόμενη μέρα…
Η σκιά του δέντρου βοήθησε ώστε να μην ξυπνήσουμε πολύ νωρίς. Κατά τις 10πμ. είχαμε ήδη μαζέψει τα πράγματα μας και αναχωρήσαμε με προορισμό τα Βελανίδια (20χλμ.) Λίγο μετά τον Άγιο Νικόλαο, συναντήσαμε τον κόμβο και στρίψαμε δεξιά ακολουθώντας μια ελικοειδή, ανηφορική διαδρομή που σκαρφάλωνε στο όρος Κριθίνα, που ουσιαστικά αποτελούν το «σβήσιμο» του Πάρνωνα. Από ένα σημείο και μετά η διαδρομή κατηφόριζε, προσφέροντάς μας θέα του Μυρτώου Πελάγους, που βρέχει την ανατολική πλευρά της Λακωνίας.
Περίπου 10χλμ. μετά την διασταύρωση, ξεπρόβαλαν μπροστά μας τα Βελανίδια. Χτισμένα αμφιθεατρικά στον απότομο βράχο, αποτελούν ένα χωριό πολύ διαφορετικό από τα υπόλοιπα της περιοχής. Τα κατάλευκα σπίτια, με τα χρωματιστά παράθυρα και τις κατακόκκινες κεραμιδοσκεπές σε κάνουν να νομίζεις πως βρίσκεσαι σε νησί!!! Μπαίνοντας στο χωριό συναντήσαμε ένα καφενείο… ότι έπρεπε για τον πρώτο καφέ της ημέρας.
Για άλλη μια φορά σταθήκαμε τυχεροί καθώς είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε έναν συμπαθή κάτοικο του χωριού, που μας είπε πολλά πράγματα για την περιοχή… Τα Βελανίδια βρίσκονται στην περιοχή της Αρχαίας Σίδης, οπότε η περιοχή κατοικείται από παλιά και διαθέτει πλούσια ιστορία. Από παλιά αποτέλεσε σημείο-στάση για το πέρασμα του κάβο Μαλέα.
Τα Βελανίδια δημιουργήθηκαν από κατοίκους της Ύδρας και των Σπετσών και οι περισσότεροι κάτοικοί είναι ναυτικοί και ψαράδες. Στις μέρες προσπαθούν να κρατήσουν αναλλοίωτο το χαρακτήρα του χωριού και πιστεύω πως το έχουν καταφέρει σε αρκετά σημαντικό βαθμό. Είναι πρόθυμοι να σε φιλοξενήσουν, αλλά δεν έχουν καμιά διάθεση να φτιάξουν ξενώνες και ταβέρνες… Από τα Βελανίδια μπορεί να κανείς να επισκεφτεί τον φάρο –ή «φανάρι» όπως το ονομάζουν οι ντόπιοι- του κάβο Μαλέα (60 λεπτά πεζοπορία σε βατό μονοπάτι) και το Γερμανικό Παρατηρητήριο (περίπου 20 λεπτά πεζοπορία).
Δυστυχώς λόγω έλλειψης χρόνου, δεν επισκεφτήκαμε τα συγκεκριμένα αξιοθέατα… Η απόφασή μας ίσως να επηρεάστηκε υποσυνείδητα από το γεγονός ότι ψάχναμε μια αφορμή για να ξαναεπισκεφτούμε την περιοχή… Αργά το μεσημέρι πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Η περιοχή αποτέλεσε μια ευχάριστη εμπειρία και έκπληξη ταυτόχρονα. Τοπία και άνθρωποι διαφορετικοί. Αν και τόσο μακριά, τους νιώθεις τόσο κοντά σου…
